A Asociación Española Contra o Cancro (AECC) en Ourense, con motivo do Día Mundial para a Prevención do Cancro de Colon, está a desenvolver a campaña “O outro test”, convidando á poboación para participar nos programas de cribado implantados en España e que poden axudar a superar este tipo de tumor no 90% dos casos se se detecta a tempo.
Nunha situación en que a palabra “test” pasou a formar parte do día a día debido á pandemia e á variedade de tipos de test para a detección do COVID-19 cos que a sociedade se ha familiarizado, a Asociación lembra á poboación que existe outro test, o Test de Sangue Oculto en Feces ( TSOH), que diminúe a mortalidade a curto prazo entre un 30% e un 35%.
A campaña ten catri escenarios principais na provincia: a cidade de Ourense, as vilas do Barco e A Rúa, así como a de Verín. Nesta mañá instalábanse mesas informativas desta campaña nos Centros de Saúde do Barco e da Rúa, así como no Centro de Saúde de Verín e en sete puntos de Ourense (a rúa do Paseo e os centros de saúde Valle Inclán, O Couto, A Ponte, A Carballeira, Nóvoa Santos e A Cuña).
“O cancro de colon, o tumor de maior incidencia en España, con 40.926 novos casos diagnosticados o último ano, é un dos tres tumores que podería detectarse precozmente, e mesmo nalgúns casos evitarse, grazas aos programas de cribado. Con todo, o acceso a estas probas é desigual porque o programa non está implantado ao 100% en todas as CCAA e porque o grao de información sobre as probas de detección precoz que ten a poboación tampouco é o mesmo”, segundo informa a AECC.
Así, só o 50% da poboación sabe da existencia dos programas de cribado en cancro colorrectal, sendo a colonoscopia a principal proba diagnóstica que se coñece en cancro de colon, segundo os datos da AECC. Respecto a a proba do TSOH como método de diagnóstico, só o 30% coñécea, o que fai que o nivel de participación nas probas de detección precoz sexa moi baixo.
No caso de cancro de colon, as persoas en risco medio por esta enfermidade son aquelas que teñen entre 50 e 69 anos polo que, conseguir que toda a poboación desta franxa etaria acceda aos programas de cribado de cancro de colon, reduciría a morbimortalidad por este tipo de tumor.
A participación nos cribados
Para conseguir o verdadeiro impacto positivo dos programas de cribado é necesario alcanzar unha participación da poboación diana superior ao 65%. Só a Comunidade Foral de Navarra e o País Vasco superan esta participación, cun 73% e 72% respectivamente. Por baixo destas porcentaxes, sitúase A Rioxa, cun 60% en participación ou, no extremo oposto, Ceuta, cun 22%, o que vén mostrar a participación variable dependendo da CCAA e, por tanto, a desigualdade que existe en España á hora de previr o cancro.
Ramón Reyes, presidente da Asociación Española, sinalou “a importancia de que a poboación entre 50 e 69 anos fágase o test de sangue oculto en feces porque lle pode salvar a vida. Na Asociación seguiremos traballando para que todas as persoas teñan as mesmas oportunidades de detectarche precozmente o cancro de colon e isto pasa por concienciar á poboación sobre a importancia de participar nos programas de cribado e por traballar coas Institucións para que teñan unha cobertura do 100% para o ano 2024”.
O Test de Sangue Oculto en Feces, a proba que pode salvar a vida
O TSOH, a diferenza da colonoscopia, é unha proba indolora, non invasiva, rápida e cómoda que pode realizarse en casa. Trátase dunha proba que se realiza cada dous anos que anticipa a detección do cancro antes de que este prodúzase, o que converte a esta proba no mellor método preventivo do cancro de colon.
Trátase, ademais, dunha proba non invasiva e, por tanto, nada molesta, que trata de determinar a presenza de sangue non visible nas feces co obxectivo de detectar a tempo pólipos ou lesións no colon que poderían derivar nun tumor maligno.
A partir dun kit gratuíto, realízase a recollida que posteriormente se analizará en laboratorio. As actuais probas de sangue oculto en feces non precisan dunha dieta especial previa á recollida da mostra e adoita ser suficiente unha soa recollida. O kit adoita incluír un recipiente (tubo), unha pequena espátula para a recollida da mostra e un sobre ou bolsita para gardar o tubo. O test realízao a propia persoa no seu domicilio, aínda que a lectura do test ha de ser realizada por persoal sanitario cualificado.
Outro dos aspectos positivos que contempla o TSOH como medida preventiva, é que o custo desta proba é de 2€ fronte aos 200€ da colonoscopia.
Cancro de colon, o tipo de tumor máis frecuente e o segundo en mortalidade
Segundo o Observatorio do Cancro da Asociación, o cancro colorrectal é o tumor maligno de maior incidencia en homes e mulleres en España (por detrás do cancro de mama en mulleres e do de próstata en homes) e o segundo en mortalidade, con 15.269 falecementos o ano pasado por mor deste tumor. Na franxa etaria de maior risco (50-69 anos), no último ano detectáronse 15.988 novos casos e faleceron 3.667 persoas.
En Galicia, diagnosticáronse 19.718 novos casos de cancro en 2021, o que fai da comunidade galega unha das de maior incidencia en cancro de España. O cancro colorrectal é o máis diagnosticado na comunidade galega, con 2.890 novos casos en 2021, por diante doutros tipos de cancro como o de próstata, de mama ou de pulmón. O cancro colorrectal é ademais o segundo tipo de cancro en número de defuncións, con 1.161 falecementos en Galicia o pasado ano, polo que participar nas probas de cribado para unha detección precoz é clave para salvar vidas.
O Servizo Galego de Saúde realiza a invitación á proba de detección aos grupos poboacionais de risco, persoas entre 50 e 69 anos. O test de sangue oculto en feces é unha proba indolora, nada intrusiva, que se realiza no domicilio pola propia persoa. É importante as persoas que recibisen a invitación para realizar a proba, acéptena para poder iniciar o proceso. O SERGAS pon ademais un servizo de atención por mail (infocolon@sergas.es) ou por teléfono (881 547 465) para calquera dúbida sobre a participación nas probas.
Os datos da Consellería de Sanidade da Xunta de Galicia, de 2013 a 2020, indican que a participación global da poboación nestes cribados foi do 45 %, sempre maior entre as mulleres (48,33 % mulleres vs 41,37 % homes). A poboación total en idade de risco (50 – 69 anos) é de 12.610.038 persoas en España, polo que, se se conseguise unha participación do 65% reduciríase a morbilidade e a mortalidade prematura asociada a este tipo de cancro de colon, ademais de mellorar o seu prognóstico.
Estímase que o custo dun cancro colorrectal metastásico é tres veces maior que a dun cancro detectado en estadio local, polo que, previr esta enfermidade ou detectala en fases temperás aforraría moitos custos, ademais de evitar mortes e sufrimentos innecesarios.
Fotos: O SIL.
