Despois de dous días de celebración, con actividades para todas as idades e moita música, a Romaría da Saínza chegaba, no mediodía do 23 de setembro, ao acto central. Segundo a documentación existente, a representación teatral da loita entre mouros e cristiáns no campo da Saínza data de 1855. O “Ataque” institúese como parte inseparable das celebracións relixiosas e século e medio máis tarde, constitúe o eixe central da romaría, declarada Festa de Interese Turístico de Galicia que este ano cumpre 175 anos.
Trala procesión dende a igrexa de Rairiz de Veiga ata o Castelo da Saínza e a tradicional misa no campo de batalla, os mouros rouban un dos pendóns da Virxe da Mercé. Ante esta ofensa e trala conversa entre os capitáns cristián e árabe, comezará a batalla na que interveñen a cabalaría e a infantaría con moitos artificios pirotécnicos. A batalla conclúe co rendemento das tropas musulmás, que devolven o pendón roubado á Virxe, e a liberación dos cristiáns. Un acto seguido por numeroso público.
A festa continuaba con música e máis actividades como a xuntanza de pandillas e unha particular batalla de viño, para facer fronte ao calor.
Fotos: Carlos G. Hervella.
