Favorecer a salvagarda, a compilación e a divulgación do tesouro toponímico de Galicia. Con este obxectivo nace Galicia Nomeada (https://galicianomeada.xunta.gal/), unha plataforma web pioneira. O de Galicia é “un caso singular sen comparanza en España nin en Europa en variedade, antigüidade e densidade de denominacións por Km2. Un terzo das entidades de poboación de España está en Galicia, o que explica a nosa vizosa macrotoponimia”, recordaba o vicepresidente da Xunta, Alfonso Rueda.
O proxecto, desenvolvido pola Axencia para a Modernización Tecnolóxica de Galicia (Amtega) en colaboración coa Real Academia Galega (RAG), ofrece tamén unha aplicación colaborativa que permite recoller a microtoponimia, rexistrala, xeorreferenciala e difundila desde o novo Portal de Toponimia de Galicia (https://galicianomeada.xunta.gal/), cuxa actualización se deu a coñecer no mesmo acto. Conta co financiamento do proxecto GEOARPAD, como acción integrada no programa INTERREG.
O vicepresidente da Xunta destacou que este proxecto é unha iniciativa aberta á cidadanía, porque implica a toda a sociedade na labor de conservar, poñer en valor e recuperar unha parte tan importante do noso patrimonio, como é a toponimia. Desta forma, calquera persoa pode participar de forma activa e colaborar coas súas achegas para enriquecer máis as bases de datos.
Tanto os traballos de elaboración Galicia Nomeada como os de actualización do Portal de Toponimia de Galicia -creado para facilitarlle á cidadanía o acceso á fonte única e normalizada de referencia para a Administración pública e a cartografía de Galicia, o Nomenclator de Galicia- enmárcanse no acordo asinado entre as consellerías de Cultura e Turismo, Medio Ambiente, Territorio e Vivenda e a Amtega, e danlle continuidade, asemade, aos traballos que o Goberno galego realiza a través do Proxecto Toponimia de Galicia, tanto a nivel autonómico coma municipal.
Na presentación participaron tamén a directora da Amtega, Mar Pereira; o secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García; o director do Instituto de Estudos do Territorio, Guillermo Ramón Evia; o presidente da RAG, Víctor F. Freixanes; e o técnico da RAG Vicente Feijoo.
En colaboración coa RAG
O secretario xeral de Política Lingüística salientou “a estreita colaboración da RAG e o gran traballo feito pola Amtega para deseñar esta plataforma e esta app e poñer ao día este portal e, en xeral, para desenvolver ferramentas que permiten que o idioma propio de Galicia estea na vangarda das tecnoloxías da lingua e que o galego funcione como unha lingua tecnolóxica e do século XXI”.
Pola súa banda, a directora da Amtega lembrou que esta iniciativa “enmárcase na Memoria Dixital de Galicia, unha estratexia impulsada desde o ámbito público en colaboración coa sociedade galega e con todos os axentes implicados na xestión do patrimonio cultural, para consolidar un fondo dixitalizado do patrimonio cultural material e inmaterial de Galicia e facilitar a súa difusión e a súa accesibilidade desde calquera lugar do mundo”.
A plataforma aberta
A plataforma Galicia Nomeada, cuxa versión de escritorio pode atoparse no enderezo http://galicianomeada.xunta.gal/ e aplicación dispoñible para móbiles Android e iOS, permite a colaboración da cidadanía na recolleita da nosa microtoponimia, o seu rexistro nunha base de datos, a súa xeorreferenciación e a difusión a través dun visor de topónimos desde o propio Portal de Toponimia de Galicia.
A través dunha interface sinxela e intuitiva, permite introducir e localizar microtopónimos de forma individual, aos que se lle pode engadir unha imaxe, arquivos de son e vídeo (formatos mp3 e mp4) e textos explicativos, como descricións, lendas asociadas, fontes, ligazóns… para favorecer, baixo supervisión dun equipo de especialistas do Seminario de Onomástica da RAG que contrastará e verificará a súa existencia, achegas de gran valor informativo ao xa rico patrimonio toponímico do país e referencia para os traballos da Administración pública, a investigación, o sector empresarial e a sociedade en xeral.
Quen desexe colaborar no proxecto ten ao seu dispor un formulario de contacto no enderezo https://galicianomeada.xunta.gal/sixtop/solicitudeusuario, onde, alén dos seus datos persoais, deberá indicar os motivos que o levan a participar no proxecto e os lugares, aldeas ou concellos nos que vai traballar.
Novo Portal de Toponimia de Galicia
O Portal de Toponimia de Galicia https://toponimia.xunta.gal/, referencia para a toponimia oficial galega, con preto de 480.000 topónimos recompilados, actualízase para ofrecer, no seu afán social e divulgador tres novidades principais: “Detrás do nome”, “O Seminario de Onomástica responde” e “ Sabías que” que ofrecen novos contidos, información e recursos arredor da microtoponimia ou da fraseoloxía.
Para alén disto, o novo buscador de toponimia encabeza a web onde se pode atopar todo o referente á toponimia de Galicia, con información actualizada referente á lexislación e cun novo inventario de publicacións relacionadas coa toponimia galega. Ao mesmo tempo, permite comprobar o estado de execución dos traballos de recollida en cada concello de Galicia segundo o antigo Proxecto de Toponimia de Galicia a través dun mapa visual, do que se pode descargar a toponimia rexistrada en cada municipio.
Ademais, os usuarios poden atopar na sección “Colabora” información sobre a aplicación Galicia Nomeada, así como manuais e vídeos explicativos sobre o funcionamento da aplicación nas súas versións de escritorio e móbil. Por último, a sección “Novidades” informa de todas as noticias que teñen que ver co proxecto e visibiliza ao traballo das persoas e colectivos que participan neste gran proxecto cultural empregando a aplicación Galicia Nomeada.
