Pasan uns minutos das dez da mañá cando nos encontramos con Jorge que xa leva un rato esperando “levo erguido dende as sete” di. Madrugar é un dos costumes que ten este trivés pero non único. Dende hai uns anos, adica boa parte do seu tempo en primavera a alimentar a unha parella de aguias. Si, de aguias, en concreto da ratoneira común ou buteo buteo (rapaz de tamaño mediano e ás longas e anchas, cola curta, cabeza robusta e pescozo curto) que entre os meses de marzo e agosto, vive no entorno do encoro de Montefurado en pleno canón do río Bibei.
A ese punto, dende o que Jorge Pérez González natural de A Pobra de Trives pesca para as rapaces, é onde nos diriximos. Quere amosarnos o proceso, como as aves se lanzan a polos peixes que el mesmo lles tira despois de pescalos. Aínda que sorprendente e curioso, pode parecer doado, pero non o é “estes animais teñen unha vista espectacular e son moi desconfiados, sobre todo o macho” di.
Despois de atravesar Trives, xiramos en dirección San Xoán de Barrio e Montefurado (Salto de Pontenovo, 9 quilómetros e salto de Montefurado, 12 quilómetros) e logo de percorrer uns 10,5 quilómetros, pasando a central de Pontenovo e o acceso aos pobos de Navea e San Xoán de Río, aparcamos o coche. Estamos nun fermoso e pouco coñecido recuncho entre Trives e Casares, moi preto do límite co concello de Ribas de Sil xa na provincia de Lugo, e comezamos a descender por un sinuoso camiño, en dirección ao río.
O día de comezos de agosto, amenceu soleado e a auga calma, e salvo algún coche que pasa pola estrada secundaria (primeiro foi de Saltos del Sil, despois de Iberdrola e agora do Concello de Trives, que collen os triveses que veñen de A Coruña) o único son que se escoita é o piar dos paxaros. De momento nin rastro da aguia.
Axudados por un pau que o propio Jorge nos facilita, chegamos ao seu lugar de pesca. Un deles, porque cambia de postura de cando en vez, preparando en cada sitio unha pequena cabana feita con troncos e pedras “por se vén unha tormenta cando xa estou aquí, porque veño practicamente tódolos días, excepto cando chove. Chovendo non gusta pescar” di mentres saca a cana e sitúase sobre unha rocha moi preto da auga. O primeiro é botar penso no río para atraer aos peixes, practicamente enfronte do pobo abandonado de A Balsada entre os ríos Navea e Bibei, “era o pobo pescador de anguías que subían de Soutipedre antes de facer os encoros, agora só se pode acceder en lancha e os veciños viven en Trives e tamén en Éntoma, como o señor José co que me levo moi ben e que con 90 anos anda por estes pedregais” conta Jorge mentres espera que os peixen piquen.
Malia a paciencia que caracteriza a un bo pescador, ansioso por amosarnos o espectáculo das aguias lanzándose en picado pola comida, Jorge empeza a desesperar porque a auga está moi calma “pois non collemos un peixe” laméntase, “a pesca anda cando hai movemento” explica, e normalmente vai probando nun punto ou outro. Incluso cando baixa o nivel da auga no encoro faille fotografías para saber onde lanzar a miñoca porque ás veces pesca algunha troita no fondo, “tamén carpas, pero aquí son moi grandes e moi duras e pelexan coa cana, unha vez collín unha de 20 quilos” di, engadindo que cando colle algunha dalla a unha cuadrilla de búlgaros e rumanos que traballan en Trives, cos que se relaciona de cando en vez que saben preparalas moi ben. De repente ao tempo que fala, saca o primeiro peixe da mañá e lánzao á auga.
Malia que aínda non a vimos o son da aguia escoitase ao lonxe. Ten o niño na pola dun piñeiro xusto enfronte do lugar onde pesca Jorge e teno controlado en todo momento. “Son dúas, un macho e unha femia e no mes de agosto tamén teñen unha cria” explica, engadindo que deben de tratarse de aguias comúns que se alimentan de pequenos roedores e reptís, pero normalmente non de peixes. De aí o curioso desta peculiar historia.
Mentres falamos, pica o segundo peixe que tamén lanza, brillando prateado sobre as tranquilas augas, pero a parella segue sen acercarse. Ao tempo que lle tira os peixes, Jorge sílvalles e chama por elas “toma, toma” berra, verbas que resoan por toda a paraxe, pero as rapaces notan unha presenza extraña e non se acercan. Vémolas ao lonxe, sobrevoando o encoro, controlando o espazo e sobre todo a nós, que irrumpimos no momento do seu almorzo. “Normalmente case non me dá tempo a soltar a presa. En canto ven o peixe lánzanse a por el. Teño estado aquí e noutro punto cercano e collermos directamente dende a cana ata o punto de ter medo de cravarlle o anzol na pata, pero hoxe notan unha presenza extraña e desconfían”. Debe de ser porque non nos coñecen porque o propio Jorge asegura que moitas veces vai pescar con el un señor de Petín, “pero claro como el tamén lle bota algún peixe de cando en vez xa o deben recoñecer”.
Estamos alí, agochados entre as árbores ata pasadas as doce da mañá, hora á que adoita ir el, pode que un pouco máis cedo, ata que decidimos subir á estrada para ver se así as desconfiadas aguias se achegan. “Elas xa teñen os peixes controlados así que xa baixarán a por eles”. E así é, nada máis desaparecer do seu campo de visión.
Texto: Mónica G. Bellver
Máis información na edición en papel do Periódico O Sil.
